Sở hữu tài sắc vượt trội nhưng đời tư của NSƯT Thanh Quý lại gặp nhiều lận đận. Ở tuổi xế chiều, chị hài lòng với cuộc sống một mình.

NSƯT Thanh Quý được xem là một trong những diễn viên gạo cội của làng điện ảnh Việt Nam. Bên cạnh tài năng diễn xuất với những vai diễn có chiều sâu về tâm lý, Thanh Quý còn ghi dấu ấn bởi nét đẹp cuốn hút cùng đôi mắt biết nói. Thời trẻ, chị được mệnh danh là “mỹ nhân màn ảnh” cũng bởi nhan sắc ấn tượng ấy.

NSƯT Thanh Quý sinh năm 1958 trong một gia đình có 8 anh em (Ảnh: Tư liệu).

Dù được ca ngợi là “mỹ nhân màn ảnh” nhưng ít ai biết rằng, Thanh Quý chưa từng nghĩ đến danh hiệu này. Cũng bởi vậy, chị chưa từng có ý định theo nghiệp diễn viên mà chỉ mơ ước trở thành một thủ thư hoặc làm nghề địa chất để được ngao du khắp chốn. Tuy nhiên, nhờ sự sắp đặt của số phận cùng nhan sắc ấn tượng, Thanh Quý đã gắn bó với môn nghệ thuật thứ 7 suốt hơn 50 năm cuộc đời.

Nhan sắc NSƯT Thanh Quý thời trẻ (Ảnh: Tư liệu).

Chia sẻ với phóng viên Dân trí về cơ duyên đến với diễn xuất, Thanh Quý kể: “Đầu năm 1973, khi đi qua trường, tình cờ một đạo diễn nhìn thấy tôi nên gợi ý tôi thi vào trường điện ảnh. Có lẽ cũng vì xinh xinh như bạn nói, vậy là tôi thi rồi vào đó học. Ngày đó nhà tôi nghèo, đông anh em, vào học trường điện ảnh thì được Nhà nước nuôi nên cứ thế là học thôi.

Lúc ấy, mọi người diễn giỏi lắm. Tôi thì chậm chạp hơn nhiều. Tôi được giao đóng vai chính năm 15 tuổi nhưng vì diễn xuất non nớt, không đạt nên cuối cùng phải nhường vai cho người khác”.

Nét đẹp đậm chất điện ảnh của NSƯT Thanh Quý (Ảnh: Tư liệu).

Trải qua một lần trượt vai, đối diện với mọi cảm xúc tồi tệ, thậm chí nghĩ đến cái chết, NSƯT Thanh Quý đã vực dậy tinh thần và sẵn sàng đón nhận mọi nghề nghiệp đến với mình. Tuy nhiên, với tài năng và nhan sắc nổi trội, năm 18 tuổi, chị đã nhận được lời mời của đạo diễn Trần Vũ để vào vai Vân – cô thanh niên xung phong mạnh mẽ trong phim Chuyến xe bão táp.

Năm sau, Thanh Quý tiếp tục gây ấn tượng trong phim Những người đã gặp. Vai diễn thứ hai của sự nghiệp đã giúp nữ nghệ sĩ nhận bằng khen của Ban giám khảo tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ IV năm 1977.

Từ đó, điện ảnh Việt thêm thăng hoa mỗi khi có sự xuất hiện của NSƯT Thanh Quý. Từ năm 1976 đến năm 1992 là giai đoạn hoàng kim của chị khi mỗi năm, “mỹ nhân màn ảnh” đều tham gia ít nhất một bộ phim.

Năm 1985, với vai Ngân Hà trong phim Tình yêu và khoảng cách, chị đã nhận giải Bông sen vàng cho Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ VII – một giải thưởng cao quý mà mọi diễn viên đều ao ước.

Những bức ảnh thời thanh xuân của NSƯT Thanh Quý (Ảnh: Phan Hưng).

Nhận xét về NSƯT Thanh Quý, NSƯT Vũ Đình Thân – bạn diễn của chị trong 3 bộ phim là Chuyến xe bão táp, Những người đã gặp và Ngõ hẹp khẳng định Thanh Quý là một diễn viên rất giỏi và đa năng, có thể đóng được rất nhiều loại vai.

“Chúng tôi học về điện ảnh nên tính chân thực và sự giản dị trong diễn xuất là yếu tố hàng đầu. Quý là người điển hình về điều này. Sự tinh tế và tiết chế trong diễn xuất của chị mang đến cảm xúc rất nhiều cho khán giả”.

Nhờ những đường nét sắc sảo trên gương mặt mà Thanh Quý thường được giao những vai có cá tính, dù mang số phận trớ trêu, đẫm nước mắt nhưng vẫn ẩn chứa sức phản kháng mãnh liệt. Từ những năm 2000 trở lại đây, NSƯT Thanh Quý chủ yếu đóng phim truyền hình dài tập. Chị xuất hiện đều đặn trên màn ảnh nhỏ với các phim như Mùa lá rụng, Ban mai xanh, Chuyện phố phường, Luật đời…

Vẻ đẹp sắc sảo, mặn mà của NSƯT Thanh Quý (Ảnh: Tư liệu).

Trong giai đoạn phim truyền hình Việt lên ngôi, nhận được sự quan tâm, theo dõi mạnh mẽ của khán giả, NSƯT Thanh Quý cũng có những vai diễn ấn tượng trong loạt phim như Người phán xử, Cả một đời ân oán, Hoa hồng trên ngực trái… Đặc biệt, hình ảnh người mẹ chồng đầy tâm cơ, cay độc trong bộ phim Hoa hồng trên ngực trái đã được Thanh Quý lột tả chân thực đến mức chị được coi là “mẹ chồng ghê gớm nhất màn ảnh”.

Tuy nhiên vào năm 2022, NSƯT Thanh Quý khiến khán giả bất ngờ khi vào vai bà Nga trong bộ phim Thương ngày nắng về, một người mẹ tảo tần cùng gánh bún riêu, một mình bươn trải nuôi 3 cô con gái. Nữ nghệ sĩ cho biết, đây là hình tượng mà chị đã mong muốn từ lâu sau loạt vai ghê gớm, đanh đá trước đó.

NSƯT Thanh Quý cùng 3 cô con gái trong “Thương ngày nắng về” (Ảnh: VTV).

Vai diễn bà Nga của NSƯT Thanh Quý đã mang đến nhiều xúc cảm đặc biệt cho khán giả, khiến họ như được nhìn thấy chính người mẹ của mình. Nhờ vậy, chị đã có mặt trong Top 5 đề cử VTV Awards 2022 cho hạng mục Diễn viên nữ ấn tượng. Tuy nhiên, sau đó, nữ nghệ sĩ đã xin rút khỏi giải thưởng vì muốn dành cơ hội cho những gương mặt diễn viên trẻ.

Mới đây, NSƯT Thanh Quý tiếp tục lấy nước mắt khán giả khi hóa thân xuất sắc vào vai bà Tình trong phim Cuộc đời vẫn đẹp sao. Hình ảnh lam lũ, vất vả, luôn chịu thiệt về mình để dành mọi điều tốt đẹp cho các con của bà Tình nhiều lần khiến khán giả xót xa, thương cảm.

NSƯT Thanh Quý trong phim “Cuộc đời vẫn đẹp sao” (Ảnh: Chụp màn hình).

Sự nghiệp nghệ thuật rực rỡ là vậy nhưng “bóng hồng màn ảnh” một thời lại không được may mắn trong chuyện tình cảm…

Ở tuổi 65, ngoài những niềm vui với nghề và những phút giây bên con cháu, NSƯT Thanh Quý không còn mong cầu một hạnh phúc riêng cho mình. Chị vẫn nói, cô đơn đã trở thành một người bạn, hơi thở của mình. Con gái vì biết tính nên cũng không động viên chị đi bước nữa mà tôn trọng mọi quyết định của mẹ.

Diện mạo tuổi xế chiều của NSƯT Thanh Quý (Ảnh: Phan Hưng).

Trong cuộc sống thường ngày, chị tìm niềm vui bằng những cách giản đơn nhất như hát thật to trên đường, tự nói chuyện một mình để giải tỏa tâm lý và cân bằng cảm xúc. Với NSƯT Thanh Quý, hạnh phúc hiện tại là những bữa cơm ngon vui vẻ bên con gái và cháu ngoại, những buổi cà phê, gặp gỡ bạn bè trong những ngày trời đẹp. Và đó cũng là những giây phút thăng hoa với vai diễn, khi nhân vật của mình được khán giả đón nhận.

“Tôi hài lòng với cuộc sống hiện tại, thấy mình may mắn, thảnh thơi, tự do làm nghề, đầu óc chẳng phải nghĩ ngợi điều gì. Thu nhập hiện tại của tôi bây giờ đã tốt hơn trước nhiều. Tuy nhiên, cũng chỉ ở mức vừa đủ thôi chứ không phải giàu có gì.

Tiền cát-xê giúp tôi trang trải thêm một số chi phí trong cuộc sống, một năm đi du lịch vài chuyến và dành ra một khoản để phòng về già ốm đau, bệnh tật”, nữ nghệ sĩ bộc bạch.

NSƯT Thanh Quý: “Tôi xót xa khi chứng kiến cuộc sống của người lao động nơi xóm trọ nghèo”

NSƯT Thanh Quý được khán giả biết đến với những vai diễn bà mẹ “đa sắc màu” trên màn ảnh nhỏ. Từng gây ấn tượng với vai bà Hồ Thu, vợ “ông trùm” trong phim Người phán xử, NSƯT Thanh Quý cũng từng khiến những nàng dâu “khóc thét” khi đảm nhận vai bà mẹ ghê gớm, quái đản trong Hoa hồng trên ngực trái. Trong Thương ngày nắng về, NSƯT Thanh Quý lại khiến người xem bật khóc khi hoá thân thành mẹ Nga tần tảo, luôn hy sinh vì con cái. Ở dạng vai nào, NSƯT Thanh Quý cũng đem đến cho khán giả nhân vật chiều sâu và sức nặng.

Mới đây, nữ nghệ sĩ gạo cội tiếp tục góp mặt trong dự án phim Cuộc đời vẫn đẹp sao đang “làm mưa làm gió” trên màn ảnh nhỏ với vai bà Tình, một người phụ nữ nghèo sống và mưu sinh trong khu chợ đầu mối. Sau khi con trai mất tích, bà Tình cùng con dâu (Thanh Hương) sống tạm bợ trong khu chợ nghèo, gồng gánh trả món nợ con trai để lại. Dù cuộc sống nghèo khổ nhưng bà Tình luôn thương yêu con dâu hết lòng.

Cuộc đời vẫn đẹp sao tập 8: Luyến hiểu lầm oán trách bà Tình lừa mình suốt 5 năm trời (Nguồn: VFC)

Trong cuộc trò chuyện với PV Dân Việt mới đây, NSƯT Thanh Quý đã có những chia sẻ về vai diễn “có một không hai” trong sự nghiệp làm nghệ thuật của mình.

NSƯT Thanh Quý: “Tôi đã chuẩn bị tâm thế thật tốt khi vào vai bà Tình”

Hiện nay, phim Cuộc đời vẫn đẹp sao đang lên sóng, lịch trình quay và làm việc liên tục có khiến NSƯT Thanh Quý cảm thấy mệt?

– Hiện tại, các bối cảnh quay đang không có nhân vật bà Tình, tôi đang dành chút thời gian cho bản thân để đi thay đổi không khí, lấy tinh thần để chuẩn bị cho những cảnh quay tiếp theo của Cuộc đời vẫn đẹp sao. Nói thật mệt cũng có mệt nhưng niềm vui khi được làm nghề vẫn khiến tôi cảm thấy có động lực.

Vai diễn bà Tình, một người lao động nơi xóm trọ nghèo, vất vả lao động và cũng có nội tâm phức tạp, chắc hẳn khiến bà tốn nhiều sức lực?

– Nhìn chung đến tuổi này tôi đi quay cũng có những nỗi vất vả riêng. Nhưng khi đã nhận lời đóng vai bà Tình tôi cũng đã phải chuẩn bị một tinh thần, một sức khoẻ thật tốt để làm việc. Đây là một vai có nhiều đất diễn, tiến độ sản xuất nhanh chóng nên khi đã quyết định làm là bản thân nghệ sĩ phải chuẩn bị tâm thế thật tốt.

Tạo hình của bà Tình trong phim Cuộc đời vẫn đẹp sao. (Ảnh: NSX)

“Chồng” Thanh Hương trong “Cuộc đời vẫn đẹp sao”: Lớn lên trong gia đình 3 đời làm nghệ thuật, chuyên trị vai giang hồ

Trên màn ảnh nhỏ khán giả từng thấy NSƯT Thanh Quý đảm nhận nhiều dạng vai bà mẹ khác nhau: phu nhân của “ông trùm” cũng có, mẹ chồng cay nghiệt, người mẹ tần tảo, nghèo khổ... Bà Tình liệu có phải là nhân bật bà mẹ đặc biệt nhất đối với bà cho đến thời điểm hiện tại?

– Tôi cảm thấy may mắn vì trong thời gian vừa qua tôi được làm nhiều dạng vai khác nhau. Đôi khi tôi cũng tự nhủ bản thân rằng, không nên tự tin quá, đừng tưởng rằng vai nào bản thân cũng đóng được, vai nào cũng có thể làm tốt. Khi đảm nhận một nhân vật tôi cũng cố gắng để làm bằng hết tâm sức.

Trong cuộc sống cũng có nhiều những mảng màu sắc khác biệt. Có những bà mẹ hết lòng hy sinh vì con thật đấy, nhưng cũng có những bà mẹ độc đoán ích kỷ. Cho nên với tôi vai diễn nào cũng là vai diễn đặc biệt. Tôi là người làm nghệ thuật nên cũng mong muốn mang đến một góc nhìn, sự thông cảm đến cho khán giả. Mỗi vai diễn của tôi đem đến cho người xem như thông điệp trong bài hát Quà tặng cuộc sống: “Hãy lắng nghe những câu chuyện nhỏ. Để thấy trái tim ta biết yêu thương. Thời gian cứ trôi, tình người còn mãi”. Dù là nhân vật nào, câu chuyện ra sao thì giá trị cuối cùng mà một diễn viên như tôi muốn gửi đến khán giả chính là tình người, tình nhân văn.

NSƯT Thanh Quý đóng vai mẹ chồng của diễn viên Thanh Hương. (Ảnh: NSX)

NSƯT Thanh Quý: “Làm nhiều dạng vai bà mẹ trên màn ảnh cho tôi chiêm nghiệm ra nhiều thứ”

Cũng có một câu hát mà gần đây nhiều người mẹ rất tâm đắc: “Đóng vai mẹ thường là vai ác, thường hay mắng với la rầy con”. Ở trên màn ảnh thì khán giả được thấy NSƯT Thanh Quý làm với đủ các màu sắc. Còn khi trở về nhà bà là một người mẹ như thế nào?

– Tôi nghĩ rằng, việc được hoá thân thành nhiều cuộc đời, sống trong nhiều số phận cũng đem lại cho tôi những sự chiêm nghiệm. Trong cách dạy con cũng thế, từ chính những vai diễn của mình, tôi tự rút được những kinh nghiệm quý báu khi làm mẹ. Đặc biệt khi hoá thân thành bà Nga trong Thương ngày nắng về, vai diễn này khiến tôi cảm thấy như được chữa lành, tâm hồn tôi cảm thấy dịu êm rất nhiều. Tâm lý nhân vật đôi khi đem đến sự ảnh hưởng nhất định đến tôi.

NSƯT Thanh Quý khiến khán giả bật khóc vì thương cảm cho số phận nhân vật. (Ảnh: NSX)

Khi phim Cuộc đời vẫn đẹp sao lên sóng, phản ứng của con gái và cháu gái NSƯT Thanh Quý khi nhìn thấy tạo hình mới của mẹ của bà trên phim như thế nào?

– Con cháu tôi phải thốt lên: “Ôi sao trông bà khổ sở thế kia cơ chứ” (cười). Con gái cũng hỏi han rằng, khi quay ở bối cảnh xóm trọ lụp xụp, lại vào vai người lao động nghèo chắc hẳn vất vả lắm. Tôi cũng nói với con rằng đây là đặc thù công việc. Khi hoá thân thành nhân vật, ít nhiều bản thân tôi cũng cần sống trong thế giới của nhân vật đó.

Có những cảnh quay trong bối cảnh phòng trọ thấp lè tè và chẳng có cửa sổ. Trong điều kiện thời tiết ẩm nồm, mùi hôi hám kinh khủng. Bà Tình ốm nằm trên tấm phản nhỏ, xung quanh bày trí thêm những thứ chai lọ cũ bẩn để tạo bối cảnh chân thật. Mùi chai lọ ẩm mốc để lâu ngày bốc lên. Tôi bảo đạo diễn: “Dũng ơi! Quay sắp xong chưa cho chị ra ngoài, chị sắp ngất đến nơi rồi này” (cười).

Những lúc làm việc có những cái khó khăn như thế, nhưng làm nghề này thì tôi chấp nhận. Làm sao để tái hiện chân thật cho khán giả, không truyền tải được 10 thì cũng phải được 7-8 phần. Tôi luôn lấy khán giả là mục đích để làm nghề. Làm sao đem đến cho khán giả món ăn tinh thần, đem đến cho người xem sự đồng cảm với nhân vật.

NSƯT Thanh Quý không khỏi xót xa khi chứng kiến cuộc sống thực của người dân lao động lam lũ nơi bối cảnh phim Cuộc đời vẫn đẹp sao. (Ảnh: NSX

Trước khi làm phim Cuộc đời vẫn đẹp sao NSƯT Thanh Quý đã từng đặt chân đến xóm trọ này bao giờ chưa?

– Trước đây, tôi cũng từng quay ở bối cảnh phía rìa bên ngoài khu trọ này thôi. Đôi lần đi chợ Long Biên nhưng cũng chưa bao giờ tôi đặt chân vào xóm trọ cho đến khi làm phim này. Nhưng tôi cũng có xem những phóng sự về bà con lao động sống trong xóm trọ và cảm thấy rất thương những người lao động nghèo bám trụ tại nơi đây.

Cảm xúc lần đầu của NSƯT Thanh Quý khi đến thăm bối cảnh xóm trọ nghèo như thế nào?

– Tôi rất xúc động khi chứng kiến cuộc sống của những bà con lao động lam lũ, những mảnh đời vất vả mưu sinh giữa Thủ đô. Tôi tự hỏi sao họ có thể chịu khổ được đến như thế. Và khi được sống trong xóm trọ nghèo, được hoá thân thành họ tôi càng thêm cảm thông và xót xa cho họ.