Có thể xem nhạc sĩ Ngô Thụy Miên là một trong những nhạc sĩ nổi tiếng nhất của miền Nam trước năm 1975, nhưng cuộc đời của ông thì lại không có mấy người yêu nhạc được tường tận, có lẽ bởi vì nhạc sĩ Ngô Thụy Miên ít hứng thú với đám đông và sống kín tiếng. Vì vậy, cũng không nhiều người biết được rằng nguồn cảm hứng lớn nhất trong sự nghiệp sáng tác của Ngô Thụy Miên chính là người vợ thủy chung Đoàn Thanh Vân.
Nhạc sĩ Ngô Thụy Miên tên thật là Ngô Quang Bình, sinh 26/9/1948 tại Hải Phòng, là con thứ nhì trong một gia đình có bảy người con. Ông lớn lên với sách vở, thơ văn, vì gia đình có mở một nhà sách tên Thanh Bình ở thành phố Cảng, và sau này trên đường Phan Đình Phùng (nay là Nguyễn Đình Chiểu), Sài Gòn, trước trường tiểu học Pháp Aurore. Tại Sài Gòn, ông học trường Trung học Nguyễn Trãi. và sau đó là Trường Đại học Khoa học Sài Gòn (Nay là Đại học KHTN).
Ngô Thụy Miên có một chuyện tình ly kỳ, gặp nhiều trắc trở vì hoàn cảnh đất nước. Trong thời gian học tại Trường Quốc gia Âm nhạc Sài Gòn. Ngô Thụy Miên quen biết với Đoàn Thanh Vân (con gái của diễn viên Đoàn Châu Mậu), và hai người đã có một mối tình. Những tình khúc bất hủ của nhạc sĩ Ngô Thụy Miên phần nhiều là được viết cho cuộc tình này.
Mối tình của họ bắt đầu khi quen biết nhau tại trường, sau đó bị ngắt quãng một thời gian, rồi lại tái hợp vào năm 1973 và đi đến quyết định kết hôn. Nhưng do sự kiện tháng 4 năm 1975, khiến dự định kết hôn của hai người đã không thành, vì Đoàn Thanh Vân theo gia đình di tản trong những ngày đầu tiên, trong khi Ngô Thụy Miên ở lại Sài Gòn. Chính niềm thương nhớ đó đã tạo thành cảm xúc cho ông sáng tác thành ca khúc “Em Còn Nhớ Mùa Xuân”, nhắc nhớ đến những kỷ niệm đẹp của hai người trong khung cảnh của Sài Gòn một thời thơ mộng, đồng thời khẳng định với người yêu rằng: Anh ở nơi này vẫn luôn chờ mong…
Năm 1978, Ngô Thụy Miên sang được đến Pulau Bidong – Mã Lai, ở đây 6 tháng trước khi được nước thứ ba bảo lãnh cho sang Montréal (Canada) vào tháng 4 năm 1979. Khi đó, Đoàn Thanh Vân từ San Diego – Mỹ, được tin người yêu đã đến được Canada, đã bay sang gặp người yêu. Họ nối lại cuộc tình dang dở hơn 10 năm vì thời cuộc và kết hôn với nhau. Cùng năm 1979, cả hai qua sống tại San Diego rồi dời lên Orange County. Qua năm 1980, nhạc sĩ Ngô Thụy Miên bắt đầu đi làm về ngành điện toán cho trường UCLA (Los Angeles) và định cư tại Seattle (Washington).
Sau đó, vợ chồng Ngô Thụy Miên – Đoàn Thanh Vân chuyển đến định cư ở Olympia, tiểu bang Washington, là một thành phố hiền hòa, bình yên. Họ đã đi du lịch rất nhiều nơi trên thế giới. Có một lần Ngô Thụy Miên dừng chân đến một nước Đông Nam Á, chỉ còn một bước nữa thôi là về đến quê nhà, nhưng bước chân phiêu linh sao vẫn nặng nề và quê xưa vẫn xa vời vợi.
Tổng cộng đến nay, nhạc sĩ Ngô Thụy Miên đã sáng tác được trên 70 ca khúc, với khoảng 20 bài được sáng tác khi còn ở trong nước.
Ngô Thụy Miên từng nói rằng: “Tôi không viết nhạc để sống, nhưng sống để viết nhạc”, cho thấy ông là người sống vì nghệ thuật hơn là nô lệ cho đồng tiền bằng những sáng tác tác phẩm của mình, do ông còn có một nghề khác là chuyên viên của ngành điện toán. Vì thế cho đến nay Ngô Thụy Miên chỉ đến với âm nhạc bằng những cảm xúc riêng tư, không hề có mục đích thương mại, như ông đã tuyên bố, do đó những tình khúc của ông đã thoát ra sự gò bó khi dùng âm nhạc và lời ca làm sinh kế như nhiều nhạc sĩ cùng thời.
Nhạc sĩ Ngô Thụy Miên muốn viết cho chính ông, bằng những cảm xúc thật của mình, “tôi không viết cho mọi người”. Tuy chủ trương không viết cho mọi người, nhưng dòng nhạc của ông đã nói lên được tâm sự của những ai từng có những rung động trong tình yêu.
TH