Không chỉ vào vai Sa Tăng cần cù, chịu thương chịu khó, Diêm Hoài Lễ còn thể hiện hơn 20 nhân vật khác như Thái Thượng Lão Quân, Ngưu Ma Vương, Thiên Lý Nhãn… mà không đòi thêm một đồng cát-sê nào.

Với những khán giả yêu mến bộ phim “Tây Du Ký”, hình ảnh Đường Tăng cùng các học trò đi thỉnh kinh đã trở thành một phần ký ức đẹp bởi những thước phim gắn với tuổi thơ. Trong số 3 người đầu đệ của Đường Tăng, nếu như Tôn Ngộ Không thần thông quảng đại, có 72 phép biến hóa tinh thông, Trư Bat Giới bụng phệ ham ăn lười làm thì Sa Tăng – Sa Ngộ Tĩnh lại là người hiền lành, cần cù, chịu thương chịu khó.

Hình ảnh thầy trò Đường Tăng trong phim Tây Du Ký

Diễn viên đóng vai Sa Tăng là Diêm Hoài Lễ, sinh năm 1936, trong một gia đình không có truyền thống nghệ thuật. Năm 1982, ông nộp đơn dự tuyển diễn viên cho bộ phim Tây Du Ký khi không còn trẻ. Thời gian đầu, ông chỉ muốn đảm nhiệm vai quốc vương Ô Kê Quốc nhưng thất bại vì ngoại hình cao lớn, dữ dằn không phù hợp với hình tượng quốc vương.

Sa Tăng trong Tây Du Ký

May mắn, đạo diễn Dương Khiết thấy tướng mạo của ông phù hợp với nhân vật Sa Tăng nên để ông có thêm cơ hội thử vai. Vai Sa Tăng này được xem là “sinh ra” để cho Diêm Hoài Lễ khi ông vừa hóa trang, bước ra, mọi thành viên trong đoàn đều cảm nhận được khí chất của nhân vật.

Dù là vai diễn không có quá nhiều lời thoại và không được lên hình nhiều như Tôn Ngộ Không, Trư Bát Giới nhưng Diêm Hoài Lễ đã không làm đạo diễn Dương Khiết thất vọng, hình ảnh Sa Tăng chất phác, trung hậu, chịu thương chịu khó, luôn nhường nhịn đã được Diêm Hoài Lễ thể hiện hoàn hảo.

Lúc nào Sa Tăng cũng gắn liền với hình ảnh “cu li gánh đồ” cho mọi người

“Trong phim tôi vào vai đệ tử thứ tư của Đường Tăng, luận vai vế là nhỏ nhất. Nhưng khi đóng phim này tôi đã 46 tuổi, lớn nhất trong các thầy trò. Tôi phải thực sự cảm ơn đạo diễn Dương Khiết và các đồng nghiệp đã cho tôi một vai diễn truyền hình đầu tiên và ấn tượng như thế”, Diêm Hoài Lễ tâm sự về vai diễn để đời.

Người đầu đệ chất phác, chăm chỉ của Đường Tăng

Diêm Hoài Lễ đã cùng đoàn phim Tây Du Ký lặn lội khắp các tỉnh thành của Trung Quốc, cùng đồng cam cộng khổ gần 6 năm để cho ra đời một tác phẩm kinh điển trên màn ảnh nhỏ. Đáng nói hơn, không chỉ đảm nhiệm vai Sa Tăng trong phim, ông còn thể hiện hơn 20 nhân vật khác như Thái Thượng Lão Quân, Ngưu Ma Vương, Thiên Lý Nhãn… mà không đòi thêm một đồng cát sê nào.

Một số vai diễn khác của Diễm Hoài Lễ thể hiện trong Tây du ký

Tuy nhiên, niềm đam mê nghiệp diễn của Diêm Hoài Lễ bị cắt ngang khi ông đối mặt với bệnh nan y. Diêm Hoài Lễ mắc bệnh phổi và buộc phải từ bỏ sự nghiệp diễn xuất, tập trung vào việc chạy chữa. Nguyên nhân của chứng bệnh được các bác sĩ chẩn đoán một phần do Diêm Hoài Lễ hít phải một lượng thuốc độc khi đóng Tây Du Ký, làm tổn thương tới phổi.

Chi tiết này từng được “Trư Bát Giới” Mã Đức Hoa tiết lộ trong một bài phỏng vấn vào năm 2015: “Có một lần, đoàn phim Tây Du Ký đến quay tại một ngôi làng nhỏ. Vì trong phòng quá nhiều côn trùng nên người trong đoàn đã dùng thuốc khử độc và nhắc nhở mọi người ra ngoài, nhưng Diêm Hoài Lễ lại quyết định ở lại. Mãi sau này khi phát hiện ra thì phổi anh ấy đã sưng to. Từ đó, căn bệnh của anh ấy ngày càng nghiêm trọng cho đến khi qua đời”.

Khi đoàn phim Tây Du Ký thực hiện phần 2 vào năm 1999, vì sức khỏe yếu, Diêm Hoài Lễ đã không thể đảm đương được vai diễn. Đạo diễn Dương Khiết và đoàn phim dù rất tiếc nhưng buộc lòng phải giao vai diễn Sa Tăng cho diễn viên Lưu Đại Cương đóng thay.

Năm 2009, khi sức khỏe ngày càng yếu và biết mình sắp hấp hối, Diêm Hoài Lễ bày tỏ mong muốn được gặp lại các đồng nghiệp cũ trong Tây Du Ký. Hay tin Diêm Hoài Lễ bệnh nặng, các đồng nghiệp như Trì Trọng Thụy (Đường Tăng), Lục Tiểu Linh Đồng (Tôn Ngộ Không), Mã Đức Hoa (Trư Bát Giới) đều vội vàng thu xếp công việc để tới bệnh viện thăm người đồng nghiệp cũ.

Trong số 4 nhân vật chính của Tây Du Ký, “Sa Tăng” Diêm Hoài Lễ thân thiết nhất với “Trư Bát Giới” Mã Đức Hoa. Trong 6 năm quay phim ròng rã, họ từng ăn chung cơm, ngủ chung giường, thân thiết như anh em một nhà.

Tuy nhiên, vào ngày Diêm Hoài Lễ mất, “Trư Bát Giới” Mã Đức Hoa lại đến muộn vì đường xa. Theo bạn bè kể lại, vào ngày Diêm Hoài Lễ “nhắm mắt xuôi tay”, ông liên tục hỏi “Trư Bát Giới” Mã Đức Hoa và tới khi nhìn thấy người đồng nghiệp thân thiết, ông mới chịu nhắm mắt.

Việc tới muộn trong ngày Diêm Hoài Lễ mất đã trở thành nỗi tiếc nuối lớn trong cuộc đời Mã Đức Hoa. Năm 2019, chia sẻ trong một bài phỏng vấn, Mã Đức Hoa nghẹn ngào chia sẻ: “Anh ấy không chịu nhắm mắt vì chưa thấy mặt tôi. Anh ấy đợi tôi và tôi đã rất lúng túng khi bước vào phòng bệnh.

Tôi nói với anh ấy rằng: “Hoài Lễ ơi, tôi tới muộn rồi. Tôi biết, anh muốn nói gì với tôi. Chúng ta là anh em thân thiết. Anh có thể yên nghỉ rồi”. Đó là khoảnh khắc nặng nề nhất trong tim tôi”.

Diêm Hoài Lễ mất ở tuổi 73 và đã 12 năm trôi qua nhưng những đồng nghiệp của ông trong đoàn phim Tây Du Ký vẫn luôn dành cho “Sa Tăng” sự tiếc thương vô hạn.

Tổng hợp